وریدهای واریسی چطور  به‌وجود می‌آیند؟

علی ملائکه
 روزنامه‌نگار و پزشک

وریدهای واریسی، رگ‌های گشادشده و کلفتی که روی پاهایتان می‌بینید، یک عارضه پزشکی رایج هستند. وریدها ‌داری دریچه‌هایی هستند که به بازگشت تدریجی خون به سمت قلب بدون نشت خون کمک می‌کنند. هنگامی که این دریچه‌ها ضعیف می‌شوند یا افتادگی پیدا می‌کنند، خون و مایعات در بخش‌های پایینی پا جمع شده و با فشار آوردن روی دیواره رگ‌ها باعث ایجاد وریدهای واریسی می‌شود.
افزایش سن، فشار وزن ناشی از ایستادن یا بی‌حرکتی طولانی، عوامل ژنتیک، بیماری‌های رگ‌های خونی، تجمع مایعات در بدن و بارداری می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد واریس باشد. گاهی این اختلال کار وریدها به ورم‌کردن پاها، احساس درد، خستگی عضلانی، تغییر رنگ پوست یا حتی زخم‌های پوستی می‌انجامد.
اگر دچار واریس‌های شدید در وریدهای سطحی پاهایتان هستید، باید مراقب یک عارضه خطرناک باشید. ممکن است لخته‌های خونی در وریدهای عمقی پا ایجادشود و عارضه «ترمبوز وریدهای عمقی» (DVT) به‌وجود آید که می‌تواند خطرناک و حتی مرگبار باشد. ترمبوز وریدهای عمقی ممکن است به‌صورت رنگ‌پریدگی، تورم یا درد در بخش پایینی پا بروز کند و رشته یا توده سفتی در پشت ساق پایتان حس کنید. این عارضه بیش از همه در افراد دچار اختلال انعقاد خون، زنان باردار یا زنانی که برخی از قرص‌های پیشگیری از بارداری را مصرف می‌کنند، افرادی که مسافرت‌های طولانی می‌کنند و برای مدت‌های طولانی بی‌حرکت هستند و بالاخره افرادی که به‌تازگی جراحی‌های ارتوپدی مانند تعویض مفصل ران انجام داده‌اند، رخ می‌دهد. سونوگرافی می‌تواند به تشخیص سریع لخته در وریدهای عمقی پا کمک کند. به افرادی که وریدهای واریسی دارند و دچار عارضه جدی نیستند، می‌توان با اقدامات ساده‌ای کمک کرد؛ ازجمله ورزش مرتب، محدودکردن مصرف نمک، بالابردن پا به‌طور منظم و پوشیدن جوراب‌های واریسی که بخش پایینی پا را به شیوه‌ای تدریجی می‌فشارند و به بازگشت خون به بالا به سمت قلب کمک می‌کنند.
جوراب‌های واریسی هنگامی بسیار مؤثرند که روی برچسبشان «میزان فشاری» در حد ۲۰ تا ۳۰میلی‌متر جیوه درج شده باشد. البته برخی از افراد مبتلا به برخی از بیماری‌ها و عوارض عروقی نباید این جوراب‌ها را بپوشند، بنابراین قبل از استفاده از آنها با دکترتان مشورت کنید.